Hiểu về các trình duyệt mạng

Tìm hiểu vì sao trình duyệt mạng của quý vị lại quan trọng đến vậy khi truy cập internet và cách nó giúp quý vị duyệt mạng an toàn hơn.

Cách thức hoạt động của trình duyệt mạng

Khi quý vị nhập một địa chỉ web (URL hoặc Bộ định vị Tài nguyên Toàn cầu (Universal Resource Locator)) vào trình duyệt mạng của mình, nó sẽ gửi hướng dẫn qua kết nối internet của quý vị để truy xuất dữ liệu từ trang mạng quý vị muốn truy cập. Dữ liệu này hiển thị trên trang trình duyệt dưới dạng từ ngữ, hình ảnh, video và hơn thế nữa. Trình duyệt mạng của quý vị được thiết kế để bảo vệ khỏi các trang mạng độc hại đã biết, và cảnh báo cho quý vị nếu quý vị tìm cách truy cập một trang như vậy. Một trang mạng không an toàn có thể tìm cách:

Đánh cắp ID hoặc thông tin cá nhân của quý vị
Tải vi-rút xuống máy tính của quý vị
Lừa quý vị cài đặt phần mềm không mong muốn
Lừa quý vị mua thứ gì đó
Cho quý vị xem tài liệu khó chịu hoặc xúc phạm.

Điều quan trọng là phải có phần mềm chống vi-rút (AV) để được bảo vệ thêm. Trình duyệt mạng có thể bảo vệ khỏi một số đe dọa, nhưng một bộ AV sẽ mạnh hơn.

Các trình duyệt phổ biến

Thiết bị của quý vị có một trình duyệt mặc định, tùy thuộc vào hệ thống mà nó sử dụng. Nhưng quý vị cũng có thể chọn từ các trình duyệt khác. Ba trình duyệt phổ biến nhất là:

Microsoft Edge: mặc định trên các máy tính Windows
Apple Safari: mặc định trên các thiết bị Apple
Google Chrome: mặc định trên các thiết bị Android

Chrome cũng là một lựa chọn phổ biến để tải xuống thêm cho các thiết bị Apple và máy tính Windows.

Cookies là gì?

Một cookie giống như một tấm vé cho thấy quý vị đã từng truy cập trang web đó trước đây. Nó có thể cho phép trang mạng cá nhân hóa nội dung, bỏ qua các trang giới thiệu, hoặc nhắm mục tiêu quảng cáo đến quý vị.

Cookie không chứa thông tin cá nhân như tên của quý vị, và theo luật một trang mạng phải cho quý vị tùy chọn từ chối lưu cookie từ trang mạng đó.

Duyệt bằng Google Chrome

Chrome là một trình duyệt mạng miễn phí do Google tạo ra và là trình duyệt mặc định trên các thiết bị Android. Nó cũng có thể được tải xuống cho các thiết bị khác, bất kể là nhãn hiệu gì. Chrome tự động cập nhật để giúp quý vị an toàn. Đôi khi Chrome có thể hiển thị một nút nhỏ yêu cầu quý vị khởi động lại Chrome (restart Chrome) để áp dụng các bản cập nhật mới nhất.

Tải Chrome ở đâu:

Cửa hàng Microsoft (Microsoft store) trên các máy tính Windows
Cửa hàng ứng dụng (App store) trên các thiết bị Apple
Tại chrome.google.com.

Để duyệt mạng riêng tư hơn trong Chrome, quý vị có thể sử dụngChế độ Ẩn danh (Incognito Mode).. Quý vị cũng có thể nâng cao quyền riêng tư của mình bằng cách xóa lịch sử duyệt mạng của mình.

Khi quý vị sử dụng chế độ Ẩn danh, hoặc xóa lịch sử duyệt mạng của mình, ISP (nhà cung cấp dịch vụ internet) của quý vị vẫn có thể xem những trang mạng quý vị đã truy cập.

Quý vị cũng có thể đăng nhập vào Chrome bằng một Tài khoản Google miễn phí. Điều này sẽ cho quý vị quyền truy cập vào nhiều tính năng hơn, ví dụ một trình quản lý mật khẩu miễn phí.

Duyệt bằng Microsoft Edge

Edge là trình duyệt mạng miễn phí do Microsoft tạo ra, và là trình duyệt mặc định trên các máy tính Windows. Nó cũng có thể được tải xuống cho các thiết bị khác, bất kể là nhãn hiệu gì. Edge tự động cập nhật để giúp quý vị an toàn hơn.

Tải Edge ở đâu:

Cửa hàng Microsoft (Microsoft store) trên các máy tính Windows, mặc dù nó đã được cài đặt theo mặc định.
Cửa hàng ứng dụng (App store) trên các thiết bị Apple.
Cửa hàng Google Play (Google Play store) trên các thiết bị Android.

Để duyệt riêng tư hơn trong Edge, quý vị có thể sử dụng Chế độ Riêng tư (InPrivate Mode). Quý vị cũng có thể nâng cao quyền riêng tư của mình bằng cách xóa lịch sử duyệt mạng của mình.

Khi quý vị sử dụng chế độ InPrivate, hoặc xóa lịch sử duyệt mạng của mình, ISP của quý vị vẫn có thể xem những trang mạng quý vị đã truy cập.

Quý vị cũng có thể đăng nhập vào Edge bằng một Tài khoản Microsoft miễn phí, chính là tài khoản quý vị sử dụng để đăng nhập vào Windows. Điều này sẽ cho quý vị quyền truy cập vào nhiều tính năng hơn, ví dụ một trình quản lý mật khẩu.

Duyệt với Apple Safari

Safari là một trình duyệt mạng miễn phí do Apple tạo ra, và là trình duyệt mặc định trên các thiết bị Apple. Safari là độc quyền của Apple và không có sẵn trên các nhãn hiệu khác.

Safari được cài đặt mặc định trên các thiết bị Apple, và luôn tự cập nhật. Tuy nhiên, trên MacOS, quý vị cũng có thể tải phiên bản Safari mới nhất thông qua Cập nhật Phần mềm (Software Update).

Để duyệt mạng riêng tư hơn trong Safari, quý vị có thể sử dụng tính năng Duyệt mạng Riêng tư (Private Browsing). Quý vị cũng có thể nâng cao quyền riêng tư của mình bằng cách xóa lịch sử duyệt mạng của mình.

Khi quý vị sử dụng chế độ Duyệt mạng Riêng tư ( Private Browsing), hoặc xóa lịch sử duyệt mạng của mình, ISP của quý vị vẫn có thể thấy những trang mạng quý vị đã truy cập.

Quý vị có thể sử dụng Safari với Chuỗi khóa iCloud (iCloud Keychain) để ghi nhớ mật khẩu cho các trang mạng quý vị đăng nhập, và để mua sắm trực tuyến.

Quản lý cookie trong trình duyệt mạng của quý vị

Tất cả các trình duyệt mạng đều cho phép quý vị quản lý các cookie mà các trang mạng sẽ lưu trên thiết bị của quý vị. Thông thường, quý vị có thể bỏ qua cookie, nhưng nếu một trang mạng bắt đầu hành động kỳ lạ, việc xóa cookie có thể giúp khắc phục điều này.

Lần đầu truy cập một trang mạng, quý vị có thể có tùy chọn Chấp nhận (Accept) hay Cho phép cookie (Allow cookies). Quý vị có thể khước từ hoặc từ chối và sẽ không có cookie nào được lưu cho trang mạng này.

Tiện ích mở rộng trình duyệt

Các trình duyệt mạng hỗ trợ các chương trình nhỏ gọi là tiện ích mở rộng (extensions) hay tiện ích bổ sung (add-ons). Chúng không phải là các ứng dụng độc lập, mà giống như các công cụ và chức năng bổ sung. Ví dụ: quý vị có thể nhận được một tiện ích mở rộng giúp quý vị chặn quảng cáo. Quý vị có thể tìm thấy một trình chặn quảng cáo cho từng trình duyệt tại:

Cửa hàng Ứng dụng (App Store) cho Safari
Tiện ích bổ sung Microsoft Edge (Microsoft Edge Add-ons) cho Edge
Cửa hàng Chrome trực tuyến (Chrome web store) cho Chrome.

Một số trang mạng có thể cố lừa quý vị cài đặt một tiện ích mở rộng xấu. Các tiện ích mở rộng xấu có thể:

Cài đặt phần mềm quảng cáo hoặc phần mềm gián điệp
Chiếm đoạt công cụ tìm kiếm của quý vị để chỉ hiển thị quảng cáo cho quý vị.

Nếu cho rằng mình có một tiện ích mở rộng xấu, quý vị có thể xóa nó khỏi trình duyệt của mình thông qua trình đơn Cài đặt (Settings) hoặc Tùy chọn (Preferences).

Cách nhận ra quảng cáo trong các kết quả tìm kiếm

Khi quý vị tìm kiếm, các kết quả đầu tiên thường là quảng cáo. Quý vị có thể biết vì chúng có thiết kế hơi khác so với các kết quả tìm kiếm khác, và có chứa từ Quảng cáo ở đâu đó, thường là ở góc trên cùng bên trái. Để an toàn hơn, hãy tránh nhấp vào những quảng cáo xuất hiện trong các kết quả tìm kiếm.

Hãy cẩn thận với những quảng cáo có các nút lớn được đánh dấu Tải xuống (Download). Chúng thường xuất hiện trên các trang mạng cho phép quý vị tải xuống phần mềm miễn phí và cố tình lừa quý vị tải xuống phần mềm không mong muốn.