Безбедни лозинки

Еве неколку најважни совети како да создадете силна лозинка која други луѓе не можат да ја погодат.

Зошто ни требаат силни лозинки

Многу интернет-страници ќе побараат лични податоци како што се вашето име, адреса, датум на раѓање или информации на кредитната картичка. За да ги заштитите тие податоци, мора да создадете лозинка. Создавањето силна лозинка што не може лесно да се открие е важен начин да се заштитите на интернет.

Зошто е важна силната лозинка

Ако некој ја дознае вашата лозинка, тој или таа може да ја користи за да пристапи до вашите лични сметки на интернет-страниците што сте ги посетиле. Тоа значи дека вашите сметки за е-пошта, сметки во банки, сметки за шопинг и социјални мрежи може да ги користи друго лице во негова корист.

Силна лозинка значи дека некој многу тешко ќе ја погоди, па вашите лични сметки на интернет ќе бидат многу побезбедни.

Што не треба да правите

Постојат неколку вообичаени грешки што луѓето ги прават кога создаваат лозинки. Меѓу нив се:

користење очигледни или многу едноставни лозинки, како што се 1234, лозинка (password) или qwerty
користење лични информации, како што се ден на раѓање, име на милениче или име на семеен член
користење зборови од речник, како што се Friday, pizza или holiday
користење иста лозинка на повеќе интернет-страници.

Треба да ги одбегнувате овие грешки. Наместо тоа, треба да создадете добра лозинка (good password), лозинка што не може да се погоди лесно.

Како да создадете силна лозинка

Силната лозинка претставува мешавина од букви, бројки и симболи. На пример, 3br@T2 или Figit32! се добри лозинки.

Но, бидејќи е тешко да се помнат таквите видови лозинки, постојат некои трикови да создадете добри лозинки што ќе можете да ги запомните.

Можете да го користите методот на замена. Со овој метод, земате еден збор и заменувате неколку букви со бројки, знаци или големи букви. На пример, friday може да стане f7!Day.
Можете да употребите реченица или песна што ја паметите и да направите лозинка од првите букви на секој збор. На пример, Married on the 24th of July може да се употреби за да ја запомнете добрата лозинка Mot24oJ.

Како да складирате лозинка во интернет-прегледувач

Со време ќе треба да запомните многу лозинки. Вашиот интернет-прегледувач може да ви помогне. Следете ги овие чекори:

Кога внесувате лозинка на некоја интернет-страница, вашиот прегледувач ќе ве праша дали сакате да ја запамети лозинката.
Кликнете на Да (Yes) само ако компјутерот е ваш. Ако се наоѓате на јавен компјутер, кликнете на Не (No) или на Никогаш (Never).
Ако сте кликнале на Да (Yes), следниот пат кога ќе ја посетите таа интернет-страница, лозинката ќе се пополни автоматски.

Без оглед колку безбеден е вашиот уред, ви препорачуваме никогаш да му дозволувате на компјутерот да ги запомнува вашите кориснички имиња и лозинки за сметката на myGov, за електронски шопинг или за банкарските сметки.

Како да ја одржувате оваа навика

Секојпат кога ќе треба да создадете нова лозинка, треба да создадете силна лозинка. Како дополнителна мерка на претпазливост, вашите најважни лозинки можете да ги менувате на неколку месеци.

Ако сте заборавиле некоја лозинка, на страницата на којашто се обидувате да се најавите вообичаено постои врска или копче за заборавена лозинка (forgotten password). Кликнете на врската или на копчето и можете да побарате интернет-страницата да ви прати нова лозинка по е-пошта.